Bir Sosyalist Eskisinin Teşhircilikle İmtihanı

Sanırım öncelikle sosyalist eskiliğinden söz etmem doğru olur. Üniversiteye girdiğimi öğrenip, İstanbul'a geldiğim ilk yıldan itibaren ateşli bir militan olarak sokaklarda boy göstermekten keyif alan bir yapıya bürünmüş, hayatımın her alanını bu militanlık eyleyişlerime göre kurgular olmuştum. Açıkça sosyalist olmakla övünüyor, zaman zaman da, bu halkla olmayacağını düşünüyor, kendi "muhteşem aydınlanmışlığımla" mesut oluyordum. Görece rahat yıllarımdı, en azından dün olanın yarın da olacağını biliyor, bugün olandan geçen ay ne olduğunu anlayabiliyordum. Bir sistem içerisinde, çarklaşarak, geçiyordu günler. İşte o günler; yani sosyalist olduğumu bağıra bağıra, söve söve, hönküre hönküre ilan ettiğim günler geride kaldı; önce liberter sosyalizmden dem vurdum, anarko komünizm olabilir mi dedim, otonomist marksizm de iyidir dedim. O da, bu da geçti; sosyalistim, marksistim, anarşistim diyemediğim bir an geldi. Bu gelen "an"da; geçmişimle ilgili, bir yergide veya yadsımada bulunmadığımı beyan etmem gerek. İlerlemiş, gelişmiş ve hatta büyümüş olduğum iddiasında değilim; sosyalizm de, marksizm de benim için aşılmış bir şey değil. "Sosyalist eskisi" kavramı bunun iddiasında olan bir kavram değil; en azından ben bu bağlamda kurgulamadım. Sadece, dün içerisinde bulunduğum siyasi/felsefi dizgeyi bildirmek için kullanılmış bir "sıfat"tan ibaret. Bir sosyalistin teşhircilikle muhabbetini, sosyalist tandansımdan algılayabildiğimi beyan eden bir "sıfat"tan ibaret.

Hemen hemen her sosyalist; teşhircilik-taciz kümeli-sorgulamalarla, kadın-erkek üzerine tartışmalara bizatihi girmiş, en azından, bu tartışmaların yapıldığı ortamlarda bulunmuştur. Bu tartışmalarda, taciz ve teşhircilik, sosyalistlerin ortodoksi görüşleriyle neredeyse kaçınılmaz olarak, aynı anda, aynı biçimde, aynı şiddetle yerilir ve genelde tacizin erkekten, teşhirin de kadından kaynaklandığı savlanır. Tacizin erkek iktidarından kaynaklandığı söylenebilir olsa da, teşhirin, kadın kaynaklı olduğunu dillendirebilmek oldukça zordur. Kadının herhangi bir kıyafet veya kıyafetsizlik tercihinin bir grup sosyalist tarafından teşhircilik olarak adlandırılması ve kadının cezalandırılmasını meşru bir çerçeve içerisinde görmesini kabul etmek de mümkün değildir. Zira teşhirciliğin öznesi, kıyafet/kıyafetsizlik tercihinde bulunan değil, bu tercihinden yola çıkarak tercihte/tercihsizlikte bulunanı kategorize eden bakış açısıdır. Tesettürlülüğü kadının köleleşmesi olarak gören bakış açısı, halihazırda var olan ahlaka göre biçimlenmiş belirli bir giyim tarzından uzaklaşanları da teşhirci olarak kodlamaktan çekinmeyen bakış açısıdır. Bu bakış açısının malikleri, kendilerince bir "olması gereken" giyiniklik üretir, bunun üzerinde giyinikliliklere köleleşme, altında giyinikliliklere teşhircileşme adını verir.

İşte bu adlandırma, teşhirciliği yaratanın ve doğal olarak teşhirci olanın kim olduğunu da gösterir niteliktedir. Belirlenmiş olan optimum giyinikliğin altına kalan kadın teşhirci değil, optimum giyinikliği ortaya koyanın, optimumun altına kalan giyinikliğe sebebiyet verenin kendisini ortaya koyduğu akıldır teşhirci. Göğüsü, göbeği, kolu, bacağı, vajinayı, kulağı; neresi olursa olsun, bir şeyi meta olarak ortaya koyan, meta olarak ortaya koyduktan sonra da bunların sergilenmesini, metalığından, yeren birey, metalığı ortaya çıkardığından mütevellit teşhirciyken, sergileyeni, teşhirci olarak lanse etmesi, kendi teşhirciliğinin üzerine örtme arzusundandır. Erkek egemen toplumsal yaşamda, bir kadın, istese de teşhirci olma şansına sahip değildir; teşhirciliği, ancak, kadınlığından vazgeçmesiyle mümkün olabilir. Durum bu minvaldeyken, bir takım sosyalistlerin, teşhircilik iddiasıyla kadınlara saldırmaya varacak kadar söylemleri, olsa olsa, kendi eril iktidar odaklarını savunmak amacına hizmet edebilir.

Bir nevi teşhircilik olarak algılanan, seks işçileri de(seks işçisi dememize kızan, "kutsal-işçi" savunucusu sosyalistlerimiz de var) bu bağlamda sosyalistlerin hedefi olmakta, olabilmekte. Tabii ki itiraz etmek, tabii ki eleştirmek, tabii ki seks işçileriyle dayanışmak gerek. Bu da başka bir metnin konusu olsun.